Benjamin Graham, finans dünyasında “değer yatırımının babası” olarak bilinir. Zorlu bir çocukluk döneminden çıkıp, modern yatırımcılığın temellerini atan Graham, aynı zamanda Warren Buffett gibi birçok ünlü yatırımcının da mentorudur. Graham’ın yatırım felsefesi, uzun vadeli başarı için riskleri minimize etme ve değer yaratma prensiplerine dayanır.
Kısaca Benjamin Graham’ın Hayatı
Erken Yaşam ve Zorluklar:
Benjamin Graham, 1894 yılında Londra’da doğdu ve asıl adı Benjamin Grossbaum’du. Babasının erken yaşta ölümü üzerine ailesi büyük mali zorluklar yaşadı. Henüz 13 yaşındayken hisse senetleriyle tanışan Graham, annesinin yaptığı US Steel yatırımıyla finansal dünyaya adım attı. Bu deneyimler, Graham’ın yatırım dünyasına olan ilgisini artırdı. Columbia Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra Wall Street’te çalışmaya başladı. İlk işinde haftada sadece 12 dolar kazanmasına rağmen, finansal analizde gösterdiği üstün başarı sayesinde hızla terfi etti.
Wall Street Kariyeri ve İlk Büyük Başarılar:
Graham, Wall Street’teki kariyerine yatırım danışmanı olarak başladı. 1920’lerde arbitraj ve değer yatırımı stratejileriyle büyük kazançlar elde etti. Ancak, 1929 Büyük Buhranı sırasında büyük kayıplar yaşadı. Bu dönemde edindiği tecrübeler, Graham’ın borç kullanımına ve yatırım yaparken daha temkinli olmaya yönelik düşüncelerini şekillendirdi.
Benjamin Graham’ın Yatırım Stratejileri
- Güvenlik Marjı ile Yatırım Yapın
- Graham’ın temel ilkelerinden biri, bir varlığı, gerçek değerine göre önemli bir indirimle satın almaktır. Bu strateji, yatırımın potansiyel getirilerini artırırken, olası zararları da minimize eder. Graham, bir dolar değerindeki varlığı 50 cent’e almayı amaçlamıştır. Bu yaklaşım, özellikle şirketlerin likit varlıkları borçlardan arındırılmış olarak piyasa değerinden daha yüksek olduğunda etkilidir.
- Piyasadaki Dalgalanmaları Fırsata Çevirin
- Graham, piyasa dalgalanmalarının kaçınılmaz olduğuna ve bu dalgalanmaların yatırımcılar için önemli fırsatlar sunabileceğine inanır. “Mr. Market” olarak adlandırdığı piyasa, bazen aşırı iyimser bazen de aşırı kötümser olabilir. Bu değişken ruh hali, yatırımcılara düşük fiyatlarla alım yapma veya yüksek fiyatlarla satış yapma imkanı sağlar. Graham, yatırımcıların bu dalgalanmalardan yararlanarak stratejik hamleler yapmaları gerektiğini vurgular.
- Yatırımcı Tipinizi Bilin
- Graham, yatırımcıların aktif veya pasif yatırımcı olduklarını belirlemeleri gerektiğini savunur. Aktif yatırımcılar, piyasa araştırmaları ve hisse senedi analizleri için daha fazla zaman ayırır ve potansiyel olarak daha yüksek getiriler elde ederler. Pasif yatırımcılar ise, daha az zaman harcayarak piyasa ortalamasını hedefleyen yatırımlar yapar. Graham’a göre, ne kadar çok çalışırsanız o kadar çok kazanırsınız.
- Spekülasyon ve Yatırım Arasındaki Farkı Anlayın
- Graham, yatırımcıların spekülasyon ile yatırım arasındaki farkı anlamalarını vurgular. Yatırımcılar, hisse senetlerini bir firmanın parçası olarak görürken, spekülatörler hisse senetlerini sadece değeri diğerlerinin ne ödeyeceği ile belirlenen birer kağıt parçası olarak görürler. Graham, akıllı spekülasyon ile akıllı yatırım arasında ayrım yapmanın önemini vurgular.
- Piyasayı Zamanlama ve Dolar Maliyet Ortalaması
- Graham, yatırımcıların piyasa zamanlaması yapmaya çalışmaktan kaçınmasını önerir. Bunun yerine, belirli aralıklarla eşit miktarda yatırım yapmayı sağlayan dolar maliyet ortalaması stratejisini önerir. Bu yöntem, fiyat düşüşlerinden faydalanmayı sağlar ve zamanla ortalama maliyeti düşürür.
Miras ve Öğretiler
Benjamin Graham, yazdığı kitaplar ve geliştirdiği stratejilerle yatırım dünyasında derin izler bırakmıştır. “The Intelligent Investor” ve “Security Analysis” kitapları, yatırımcıların temel taşları olarak kabul edilir. Graham’ın en başarılı yatırımlarından biri, 1948’de GEICO’ya yaptığı yatırımdır. Bu yatırım, GEICO’nun değerini 200 kat artırarak Graham’a büyük kazanç sağlamıştır.
Graham Formülü
Graham’ın Formülü: Graham, hisse senetlerinin değerini hesaplamak için basit bir formül geliştirmiştir:
V=EPS×(8.5+2G)
Burada V, içsel değeri, EPS hisse başına kazancı ve G şirketin uzun vadeli büyüme oranını ifade eder.
Apple Örneği: Bu formül, Apple hissesi üzerinde uygulanarak içsel değerin 195 dolar olduğu ve %11,7’lik bir güvenlik marjı sağladığı sonucuna ulaşılır.
Mr. Market Konsepti
- Mr. Market: Graham, piyasayı Mr. Market adlı bir karakter olarak tanımlar. Mr. Market, bazen çok iyimser, bazen ise depresif olur. Yatırımcıların, Mr. Market’in depresif olduğu zamanlarda hisse senedi alması ve iyimser olduğunda satması gerektiğini söyler.
- Apple Örneği: 2018’de Apple hisseleri %33 değer kaybettiğinde, bu durum Mr. Market’in depresif bir anına örnek olarak gösterilir. Ancak, Apple hala güçlü bir şirketti ve bu, alım için ideal bir zamandı.
Neglected Stocks (Göz Ardı Edilen Hisseler)
- Az Popüler Hisseler: Graham, popüler olmayan ve düşük F/K oranlarına sahip hisselere yatırım yapmayı önerir. Bu hisseler genellikle düşük değerlenmiştir ve büyük kazanç fırsatları sunabilir.
Yatırımcılar İçin Kontrol Listesi
- Kontrol Listesi: Graham, hisse senedi almadan önce dikkat edilmesi gereken birkaç faktör önerir:
- Fiyat/Kazanç oranı, son beş yılın en yüksek F/K oranının %40’ından düşük olmalı.
- Hisse fiyatı, maddi varlık değerinin 2/3’ünden düşük olmalı.
- Toplam borç, kitap değerinden az olmalı.
- Net aktif değerin 2 katından az borç bulunmalı.
- Son 10 yıl içinde yıllık %7 bileşik büyüme oranı sağlanmış olmalı.
Graham, yatırımcılar için güvenlik marjının önemini, uzun vadeli düşünmenin değerini ve spekülasyonla yatırım arasındaki farkı anlamanın gerekliliğini öğretmiştir. Onun öğretileri, bugün hala modern yatırımcılar tarafından takip edilmekte ve uygulanmaktadır.